VDK - Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı

Vergi Denetim Kurulu (VDK), vergi sisteminde adaletin sağlanması, kayıt dışılığın azaltılması ve gönüllü uyumun teşvik edilmesi amacıyla “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı”nı başlattı.

Bu program kapsamında, 2023–2024 döneminde;

• Gelir Vergisi beyannamesi vermemiş,

• Büyük ölçekli şirket ortaklığı bulunan fakat gelir, harcama ve beyanlarında ciddi uyumsuzluklar tespit edilen 10.000 mükellef risk analizine dayalı olarak değerlendirmeye alındı.

Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı'nın Amacı

Mükelleflerin bilgilendirilmesi ve gönüllü uyumun sağlanması: Tespit edilen gelir-harcama-beyan dengesizliklerine dair mükelleflerin bilgilendirilmesi; hatalı ya da eksik beyanların gönüllü olarak düzeltilmesi teşvik ediliyor.

Yapay zekâ destekli denetim altyapısının etkin kullanımı: VDK'nın gelişmiş risk analiz sistemleri sayesinde elde edilen veriler, yüksek gelir gruplarındaki vergi uyumunu artırmak ve denetim sürecinde kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlamak üzere kullanılıyor.

Gözetim ve Uyum Programı'nın dayandığı temel kriterler nelerdir?

1. Banka ve kredi kartı harcama verileri

2. Faiz gelirleri (özellikle mevduat ve tahvil)

3. Kar payı (temettü) gelirleri

4. Gayrimenkul (konut, arsa vb.) alım-satım işlemleri

5. Motorlu taşıt alım-satım işlemleri

Bu kalemlerdeki hareketlilik, mükelleflerin beyan ettikleri gelir düzeyleriyle karşılaştırılıyor. Uyumlu olmayan durumlarda sistem risk uyarısı veriyor.

Gözetim ve Uyum Programı'na Alınan Mükelleflerden Ne Bekleniyor?

Bu çerçevedeki mükelleflerin tespit edilen hususlara ilişkin:

• Açık, net ve tutarlı açıklamalar sunması,

• İddialarını destekleyen tevsik edici belgeler ibraz etmesi bekleniyor.

Sunulan açıklamalara göre müfettişler tarafından bir “Değerlendirme Formu” düzenlenecek ve değerlendirme sonucunda şu adımlar gündeme gelebilecek:

• Risk analizinin güncellenmesi

• İzaha davet (bknz: izaha davet blog yazısı)

• Vergi incelemesi (bknz: vergi inceleme danışmanlığı)

• veya açıklamanın yeterli bulunarak sürecin sonuçlandırılması.

Gözetim ve Uyum Programı'nda Mükelleflerden Beklenen Makul Açıklama Nedir?

Makul kabul edilen açıklamalar:

• Açık, net ve belgelerle desteklenmiş olmalı

• İşlemlerin gerek mükellef gerekse ilgili şirket yönünden vergi mevzuatına uygun olduğunu ortaya koymalı

• Gerekirse taraflar arası işlemlerde çift taraflı vergisel değerlendirme yapılmalı

Bu sayede, daha derin ve kapsamlı bir incelemeye gerek kalmadan süreç sorunsuz bir şekilde tamamlanabilir.

Bu noktada, programın adında geçen “gönüllü uyum” ifadesi, bazı mükellefler tarafından yanlış yorumlanabiliyor. Türkiye’de hâlen “Nereden buldun?” yasası gibi doğrudan servet sorgulamasına dayalı bir sistem bulunmamakla birlikte, bu durum vergi idaresinin elini bağlamıyor. Beyan dışı gelirler, harcama-gelir dengesizlikleri ve şirket ortaklıklarındaki tutarsızlıklar; yalnızca kişisel değil, şirket nezdinde de detaylı vergi incelemelerine ve ciddi yaptırımlara yol açabilir. Bu nedenle mükelleflerin bu süreci hafife almamaları, açıklamalarını profesyonelce hazırlamaları ve gerekirse Vergi Uyuşmazlık Danışmanlığı gibi profesyonel destek almaları, hem kendi hem de bağlı oldukları şirketlerin hukuki güvenliği açısından kritik öneme sahip olmaktadır.

VERGI UYUŞMAZLIK EKİBİ

LOBA PARTNERS

(0212) 806 7407